Języków dominum mundi

Jak wiadomo, wielu jest ludzi a i języków niemało. Dziś, poza językiem ojczystym, posługujemy się przede wszystkim językiem angielskim. Nie zawsze tak było.

Języki starożytności przedgreckiej

Nie wiemy za wiele o preferencjach lingwistycznych ludów we wczesnej starożytności. Możemy jednak, za pomocą logiki, dopasować do siebie pewne fakty i z nich wyciągnąć wnioski.

Pierwsze miasta powstały nad brzegami wielkich rzek: Babilon nad Eufratem, osiedla w starożytnym Egipcie nad Nilem, wczesne osady nad Indusem, etc. Zasiedlane były obszary ziemi żyznej, nawadniane z pobliskiego cieku wodnego. Duże skupiska ludzkie wytwarzały wiele dóbr, które trzeba było gdzieś sprzedawać. Pojawiali się więc pierwsi kupcy. Podróżowali oni przede wszystkim szlakami wodnymi -tak łatwiej było przewieźć duże ilości materiału.

Trzeba pamiętać, że handlarz przybywający do osady musiał się jakoś porozumieć z potencjalnymi klientami. Trudno jednak było oczekiwać od niego znajomości kilkudziesięciu języków wraz z setkami narzeczy. W czyim więc języku prowadzono konwersacje? Odpowiedz na to jest prosta – w tym, którego najczęściej używano. Czyli języku tego, kto był najbardziej aktywny na raczkującym jeszcze rynku. Mamy jednakże za mało informacji, by móc precyzyjnie określić, kto to był (w przypadku epok późniejszych jest to dużo łatwiejsze)…

Greka vs język semicki (język Fenicjan)

W okolicy VII w.p.n.e. miasta-państwa greckie (tzw. polis) budzą się ze swoich ciemnych wieków. Idą podbijać świat. Sto lat później Grecy mają już kolonie pozakładane na brzegach kilku mórz. Pod względem handlowym rywalizować z nimi mogą tylko Fenicjanie, którzy jednak nie dorównują Hellenom w rzemiośle (ładne rzeczy ceni się zawsze).

Greca prima inter linguis est!

Panowanie języka jest ściśle związane z ludzmi nim władającymi. Wraz z rozwojem osad-nictwa rozszerzała się kultura. Ze względu na mizerność kultury fenickiej, Hellenowie mogli spokojnie panować w obrębie basenu Morza Śródziemnego. Co nie oznacza, że nie było tam kultur stojących na równym bądź wyższym poziomie. Przykładem może być Egipt faraonów (ten jednak pogrążony jest we własnych sprawach) oraz Persja…

Państwo szachów (szach to tytuł) skrzyżowało swe drogi z rodakami Homera. Wydarzenia te znamy jako wojny grecko-perskie. Mimo początkowych klęsk, zmiennych kolei walk oraz przebytej w międzyczasie wojny domowej, Aleksander Macedoński czyni z greki język podstawowy w prawie całym ówczesnym świecie!

Ma on wytrzymać jeszcze wiele lat, do czasów nadejścia łaciny,….

Za kilka setek lat…

Maciej Borawski