Muzyczna podróż

Witam serdecznie w pierwszym wydaniu kącika muzycznego, który od dziś będzie nosić nazwę „Muzyczna podróż”. W naszym kąciku będziecie mogli czytać zarówno o historii muzyki rozrywkowej, jaką jest jazz, jak i o nowościach płytowych oraz wykonawcach. Postaram się być konsekwentnym i prowadzić Was w tych cyklicznych spotkaniach od początków muzyki rozrywkowej, poprzez kolejne okresy jej rozwoju.

Zatem, żeby nie przedłużać, zadajmy sobie pytanie: Czym jest jazz? Wbrew pozorom nie zaczniemy od etymologii, od wytłumaczenia słowa „JAZZ”. Postaram się przybliżyć Wam jak to wszystko się zaczęło. A zatem…

Jazz jest to gatunek muzyczny, który powstawał w XX wieku na południu Stanów Zjednoczonych (Nowy Orlean) pod wpływem muzyki ciemnoskórych niewolników. Charakteryzuje się dużą dowolnością interpretacyjną i aranżacyjną oraz tendencją do improwizacji, lecz nie o tym dzisiaj będziemy mówić. Zwróciliście zapewne uwagę na fragment mówiący, iż początki jazzu należy wiązać z muzyką ciemnoskórych niewolników. Zapewne słyszeliście o gatunku zwanym BLUES. To właśnie on stał się pierwowzorem większości odłamów jazzu. Zadajmy więc sobie teraz kolejne pytanie : Czym jest blues?

Samo słowo „blues” oznacza smutek i rozpacz. Gatunek ten wywodzi się ze śpiewów ciemnoskórych Amerykanów z południa USA. Jego tematem są najczęściej: rozpacz, zagubienie, melancholia, wykolejenie oraz problemy egzystencjalne, z jakimi boryka się człowiek. Podstawą instrumentalnego nowego bluesa jest gitara oraz harmonijka ustna , czasami również saksofon.

Pierwszą odmianą bluesa był tzw. blues wiejski (Country Blues) powstały w drugiej połowie XIX w. na południu USA. Na początku XX stulecia blues stał się składnikiem folkloru miejskiego i tu zaczęła kształtować się jego nowa odmiana: blues miejski (Urban Blues). W początkach rozwoju bluesa, forma ta była jedynie formą wokalną, z upływem czasu wokalno-instrumentalna i wreszcie instrumentalną. Pod koniec I połowy XX stulecia, w gettach murzyńskich wielkich miast amerykańskich narodziła się nowa odmiana bluesa, żywsza, bardziej spontaniczna i żywiołowa, utrzymana w szybszym tempie, określana jako rhythm and blues, która była początkiem rock and roll’a w ówczesnej Ameryce. W latach czterdziestych schemat bluesowy został zaadaptowany przez niektórych muzyków jazzowych, stając się istotnym nurtem w tej muzyce.

Źródeł bluesa można szukać dosłownie wszędzie, m.in. w pieśniach wykonywanych przez niewolników (work song), zawołaniach sprzedawców, kołysankach matek, różnego rodzaju opowieściach oraz śpiewach liturgicznych wykonywanych chóralnie, zwanych inaczej gospelami. W tekstach pieśni bluesowych znaleźć można bezpośrednią i prostolinijną opowieść o tym wszystkim, co dręczyło, zadziwiało, bolało i wzruszało śpiewaków bluesowych.

O bluesie można mówić bez końca, lecz szczegółowe informację są przeznaczone dla interesujących się tą dziedziną muzyki. Chciałbym więc teraz już tylko wymienić nazwiska przedstawicieli bluesa, którzy odgrywali bardzo ważną rolę w jego rozwoju. Są to m.in. Robert Johnson, Big Bill Broonzy, „Blind” Willie Johnson, Sara Martin, John Lee Hooker, Muddy Waters, Sonny Terry oraz wielu, wielu innych…

Mam nadzieję, że ta krótka, a może nawet syntetyczna opowieść ułatwiła Wam, choć w pewnym stopniu, zrozumienie podstaw jazzu, bo przecież wszyscy kiedyś na pewno słuchali bluesa.

Dziękuje serdecznie Tym, którzy towarzyszyli mi dziś w zgłębianiu wiedzy na temat jazzu oraz wszystkich jego odłamów i zapraszam do następnego wydania „Muzycznej Podróży” : )

W następnym numerze : Przedstawiciele bluesa oraz ich krótka historia.

Seweryn Graniasty